Бальмонт  Константин Дмитриевич

(1867-1942)

Ақын 1867 жылы 16 маусымда Гумнищи ауылы, Шуйский уезі, Владимир губерниясында дүниеге келген. 1942 жылы 23 желтоқсанда Нуази-ле-Гран, Францияда дүниеден өткен. Ол символист ақын, болгар тілінен, серб тілінен, хорват тілінен, словак және жапон тілінен  аударушы,   эссе  жазушы,  орыстың Күміс ғасыры   поэзиясының  көрнекті  өкілдерінің   бірі.  35  ақындық шығармашылық жиынтығын шығарған, 20 прозалық жиынтық,  Уилльям Блейктің, Эдгар Аллан Поның, Перси Биш Шеллидің, Оскар Уайльдтың, Герхарт Гауптманның, Шарль Бодлердің, Герман Зудерманның шығармаларын;  Испания өлеңдерін, словак, грузин эпостарын, югослав, болгар, литва, мексикалық және жапон поэзиясын аударған. Көптеген мемуар, филологиялық трактаттар, тарихи-әдеби ізденістердің және эсселердің авторы.

       Шығармалары: 1890-1917 жылдары: «Сборник стихотворений» (Ярославль, 1890); «Под северным небом (элегии, стансы, сонеты)» (СПб., 1894); «В безбрежности мрака» (М., 1895 и 1896); «Тишина. Лирические поэмы» (СПб., 898); «Горящие здания. Лирика современной души» (М., 1900) ; «Будем как солнце. Книга символов» (М., 1903); «Только любовь. Семицветник» (М., 1903); «Литургия красоты. Стихийные гимны» (М., 1905); «Фейные сказки (детские песенки)» (М., 1905); «Злые чары (Книга заклятий)» (М., 1906); «Стихотворения» (1906); «Жар-птица (Свирель славянина)» (1907); «Литургия красоты (Стихийные гимны)» (1907); «Песни мстителя» (1907); «Три расцвета (Театр юности и красоты)» (1907); «Хоровод времён (Всегласность)» (М., 1909); «Птицы в воздухе (Строки напевные)» (1908); «Зелёный вертоград (Слова поцелуйные)» (1909); «Звенья. Избранные стихи. 1890—1912» (М.: Скорпион, 1913); «Белый Зодчий (Таинство четырёх светильников)» (1914); «Ясень (Видение древа)» (1916); «Сонеты Солнца, мёда и Луны» (1917); «Собрание лирики» (Кн. 1-2, 4, 6. М., 1917).

1920-1937 жылдары: «Перстень» (М., 1920); «Семь поэм» (1920); «Солнечная пряжа. Изборник» (1890-1918) (М., 1921); «Гамаюн» (Стокгольм, 1921); «Дар земли» (Париж, 1921); «Песня рабочего молота» (М., 1922); «Марево» (Париж, 1922); «Под новым серпом» (1923); «Моё — ей (Россия)» (Прага, 1924); «В раздвинутой дали (Поэма о России)» (Белград, 1929); «Соучастие душ» (1930); «Северное сияние (Стихи о Литве и Руси)» (Париж, 1931); Голубая подкова (Стихи о Сибири); «Светослужение» (Харбин, 1937).

 І.Жансүгіров Константин Дмитриевич Бальмонт поэзиясынан «Түнге» өлеңін аударып, оқырмандар назарына ұсынған.

                  ТҮНГЕ

Теңізден тұзды терең жұтып улап,

Дымқылмен ауырлықпен, қиял бунап.

Терең түн, бері кел жақын,

Сұлу түн, жақын кел бері.

Құшайын, тәтті ұйықтайын,

Сүйетін сені мен ақын.

Тереңіндей теңіздің

Түпсіз түн, бері кел жақын,

Сүйетін сені мен ақын!

Өртті кештің түтіні тұншықтырған,

Сүйтіп сорлы жүректі ушықтырған.

Тәтті түн, тыныштық, бер сабыр,

Қуалауды көп көрдім,

Улы жанды осынша

Түн қуғыны қылды ығыр.

Тербе, ұйықтат, терең түн,

Қажыған жанға бер дамыл!